تونس همانند سایر کشورهای اسلامی شمال افریقا ، سال ها در یوغ اشغالگری استعمار قرار داشته ، بنابراین حرکت های اسلامی در این کشور عمدتا با حضور اشغالگران فرانسوی و علیه آنان شکل گرفته است .

نخستین انگیزه ها و هدفهای جنبش اسلامی تونس مبارزه ضد استعماری و اشغالگری بود ، از این رو در سال 81 که تونس بر پایه پیمان قصر السعید تحت الحمایه فرانسه شد ، مردم مسلمان شهرهای قیروان ، صفاقس ، جزیره جربه ، ساحل خلیج قابس و حاشیه مرز لیبی به قیام علیه فرانسوی ها اقدام کردند .

پس از استقلال ، تونس تحت رهبری ملی گرایان سکولار و مستبد قرار گرفت ، با پیاده شدن نظام تک حزبی ، اجرای مرام سکولار و جدایی دین از ت و پیاده شدن مرام سوسیالیستی به جای قوانین اسلامی ، قشر جدیدی از رهبران مسلمان شکل گرفتند که خواهان حکومت بر اساس اسلام بودند .

با وجود اجرای ت های ضد اسلامی رژیم های پس از استقلال تونس ، عمدتا حرکت های اسلامی جدید این کشور از به کارگیری خشونت علیه دولت و توسل به افراط گرایی مذهبی و تکفیر جامعه اسلامی دوری جستند . در مجموع حرکت های افراطی مبتنی بر ایدئولوژی تکفیری و جهاد در تونس پیش از آغاز هزاره جدید میلادی ، توان مانور ی و نفوذ اجتماعی چندانی نداشتند .

دكتر فاطمه علایی رحمانی عضو هیئت علمی دانشگاه اهرا

اساس ولایت پذیری، پذیرش ولایت خداست. نکته مهم این است که انسان ولایت خدا که ولایت نور است را می پذیرد و یا ولایت دیگران را که ولایت ظلمات و سیر در تاریکی هاست قبول می نماید. انسان در جزیره ای مستقل زندگی نمی کند که تصور نماید اگر از ولایت  خدا خارج شود مستقل خواهد شد. از دیدگاه قرآن و معارف قرآنی انسان همیشه بین این دو مدار حرکت می کند و خارج از مدار الهی نیست. اللَّهُ وَلِیُّ الَّذینَ آمَنُوا یُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ الَّذینَ كَفَرُوا أَوْلِیاؤُهُمُ الطَّاغُوت»[1] انسان می تواند ولایت خدا را قبول نکند، اما ربوبیت تعطیل ناپذیر است. حتی شیطان و دستگاه او نیز تحت ربوبیت خدا هستند و از رحمت عامه خدای متعال بیرون نیستند؛ وَ بِرَحْمَتِكَ الَّتِی وَسِعَتْ كُلَّ شَیْءٍ»[2] رحمانیت  خدای متعال که یکی از رحمت های الهی است شامل همه می شود. وجود همه هستی ناشی از صفت رحمانیت خداست، ولی رحمت خاصه او تنها شامل حال مؤمنین می گردد: بِالْمُؤْمِنینَ رَؤُفٌ رَحیمٌ»[3] البته این آیه در مورد نبی اکرم صلّی الله علیه و آله و سلم است: رحمتی وسعت کل شی و سأکتبها للذین آمنوا» پس رحمت دوم رحمتی است که شامل مؤمنان است. رحیم بودن خدا باعث شده که او هم رحمان است و هم رحیم. بنابراین با توجه به این که او پروردگار ماست و همه وجود ما نیازمند به درگاه اوست أَنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَى اللَّهِ»[4] شایسته است که ولایت او را بپذیریم و با ولایت او سیر کنیم، البته پذیرش این ولایت بسیار سنگین است و انسان باید بتواند از بتِ نفس و سایر بت ها آزاد شود اللَّهُ وَلِیُّ الَّذینَ آمَنُوا»[5] هر اندازه ایمان بیاوریم ولایت بر ما اجرا شده و سیر ما در مسیر هدایت و نور واقع خواهد شد.

مقدمه

در نشست کمپ دیوید که سال گذشته به دعوت اوباما رئیس جمهور آمریکا و با حضور سران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس برگزار شد، اوباما وعده‌ی جلسه‌ای مشابه اما این‌بار در منطقه را به اعراب داد. واقعیت این است که آن جلسه برای رفع نگرانی‌های اعراب از برجام سامان داده شده بود. البته آمریکا نه تنها سعی کرد تا این دغدغه میهمانانش را برطرف سازد، بلکه با بهره‌برداری از این ذهنیت اعراب، زمینه ایجاد نظمی تقابلی‌تر با ایران را هم فراهم ساخت. حالا پس از حدود یک سال از کمپ‌دیوید، جان کری چندی قبل به منطقه آمد تا شرایط را برای سفر اوباما فراهم سازد. 

آن‌گونه که کری گفته، بناست اوباما و سران کشورهای عربی علاوه بر تبادل‌نظر و اتخاذ تصمیماتی در خصوص ایران و منطقه، برای همکاری بیشتر ناتو و شورای همکاری خلیج فارس هم با یک‌دیگر صحبت کنند. این امر بخشی از پازلی است که آمریکا در پی تکمیل آن در منطقه و علیه ایران است. توسعه ناتو به خلیج فارس می‌تواند پیامدهای معناداری برای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران به همراه داشته باشد. بر همین اساس، فهم منطق هم‌گرایی ناتو و شورای همکاری می‌تواند شناخت این پیامدها را ملموس‌تر سازد تا در نهایت، زمینه اتخاذ تصمیمات راهبردی برای مقابله با این طراحی غربی- عربی فراهم شود.